Klimatologia

Współczesne badania klimatu w coraz większym stopniu wykorzystują satelitarne obserwacje atmosfery. Perspektywa satelitarna zapewnia ciągłe pokrycie danymi całej planety i jako jedyna technika obserwacyjna oferuje w pełni globalne badania środowiska atmosferycznego. Tradycyjne dane naziemne są uzyskiwane dla niewielkiej (i niestety stale malejącej) liczby lokalizacji, przez co ich rola obecnie redukuje się do funkcji punktu odniesienia dla danych satelitarnych.

 

Centrum Badań Kosmicznych PAN gromadzi, analizuje i udostępnia serie czasowe satelitarnych danych klimatologicznych dla obszaru Polski. Przykładem takich danych jest zachmurzenie ogólne – parametr mówiący o tym, jaka część nieba jest przysłonięta chmurami. Informacja taka jest istotna np. dla podmiotów planujących budowę elektrowni słonecznych: chmury to główny czynnik ograniczający dopływ promieniowania słonecznego do powierzchni Ziemi. Satelitarna informacja o zachmurzeniu to dane w pełni cyfrowe, gotowe do włączenia w dowolny system informacji geograficznej. Dane mają postać rastrową o rozdzielczości 1 km – to tak, jakby w całym kraju zlokalizowano około 32 0000 stacji meteorologicznych (państwowa służba meteorologiczna posiada ich około 300).

W zasięgu technik satelitarnych są także obserwacje wielu innych zmiennych klimatologicznych: temperatury powietrza (w tym profilu pionowego), opadów atmosferycznych, bilansu promieniowania, prędkości i kierunku wiatru (głównie nad oceanami), zawartości pary wodnej, mikrofizyki chmur i aerozoli, stężenia gazów śladowych (m.in. dwutlenku węgla, metanu, ozonu, CFC, tlenków azotu), temperatury powierzchni wody i lądu, zasolenia mórz, występowania i grubości lodu morskiego, zasięgu pokrywy śnieżnej i wielkości wodnego równoważnika śniegu. W większości z wymienionych parametrów techniki satelitarne okazały się być najbardziej wiarygodnym sposobem uzyskiwania danych klimatologicznych.