Lawiny śnieżne

Lawiny śnieżne są zjawiskiem lokalnym, charakterystycznym dla gór. Z roku na rok zwiększa się liczba ofiar spowodowana zejściem lawin, co wynika z coraz większej penetracji obszarów górskich przez narciarzy, turystów pieszych i alpinistów. Nasila się zatem także potrzeba opracowywania map zagrożenia  lawinowego. Ze względu na bezpieczeństwo i niedostępność obszarów występowania lawin, najtańszymi i najefektywniejszymi metodami kartowania lawinowego są teledetekcja i GIS.

Modele zagrożenia lawinowego mają na celu wyznaczenie obszarów schodzenia lawin, określenie maksymalnego zasięgu lawin oraz oszacowanie częstości ich występowania. Predysponowane są powierzchnie o nachyleniu między 30 a 50 stopni oraz małej szorstkości. Dodatkowym czynnikiem są lokalne warunki termiczne, wietrzne i opadowe, wpływające na metamorfizm śniegu.

Mapy zagrożenia lawinowego wykorzystują numeryczne modele terenu, w oparciu o które wyznacza się strefy startu, tranzytu i zatrzymywania się lawin. W dalszej kolejności uwzględniana jest szorstkość powierzchni w obrębie stref startu, determinująca stabilność śniegu. Na szorstkość mają wpływ głównie szata roślinna i budowa geologiczna podłoża. O typie i gęstości roślinności informują mapy pokrycia terenu opracowywane w oparciu o optyczne i radarowe zobrazowania satelitarne.

Częstość występowania lawin jest silnie powiązana z warunkami meteorologicznymi – przede wszystkim z występowaniem opadów śniegu oraz warunkami termicznymi w poszczególnych częściach stoku. Ze względu na zbyt małą liczbę stacji meteorologicznych w rejonach górskich, niezbędne informacje uzyskuje się przez analizę danych satelitarnych o dużej rozdzielczości czasowej. Informacja o dobowych zmianach temperatury powierzchni śniegu pozwala wnioskować o kierunku i prędkości metamorfizmu śniegu, a co za tym idzie, o jego stabilności. Na podstawie tych dwóch parametrów można wnioskować o częstości schodzenia lawin na danym obszarze.