Zanieczyszczenia azotanami

Nadmiar azotanów w wodach podziemnych i powierzchniowych powoduje eutrofizację rzek i jezior oraz wykwity toksycznych alg. Zanieczyszczenie wody pitnej prowadzić może np. do problemów w funkcjonowaniu tarczycy czy zaburzeń transportu tlenu w organizmie. W celu kontroli dostawy azotanów do środowiska Rada Unii Europejskiej uchwaliła tzw. „dyrektywę azotanową”, obligującą państwa Unii do wyznaczenia obszarów szczególnie narażonych na spływ azotanów ze źródeł rolniczych. Nacisk na rolnictwo wynika z ilości azotanów wprowadzanych do obiegu właśnie przez tą gałąź gospodarki.

Tradycyjne metody wyznaczania obszarów wrażliwych wykorzystują naziemne sieci pomiarów stężenia azotanów w glebie i w wodzie. Ze względu na duże koszty i małą precyzję terenową tych metod, do analiz włączono również GIS i teledetekcję. Stopień zagrożenia zanieczyszczeniami szacuje się  poprzez określenie wrażliwości terenu oraz presji, jaka jest na niego wywierana.

Wrażliwość zależy od typu użytkowania terenu, rodzaju gleby i jej zdolności sorpcyjnych, przepuszczalności, ilości opadów. Część informacji ma od razu charakter przestrzenny, pozostałe wymagają interpolacji z punktowych do ciągłych. W efekcie dalszych  analiz powstają mapy głębokości przemieszczania się wód opadowych, możliwości ich spływu powierzchniowego, jak również określone zostaje prawdopodobieństwo przedostania się zanieczyszczeń do wód.

Rolnictwo wywiera presję na teren poprzez nawożenie mineralne nawozami sztucznymi i nawożenie organiczne związane z hodowlą zwierząt.
Dane na temat intensywności obydwu technik nawożenia uzyskiwane są wprost lub pośrednio z informacji naziemnych. Wyliczone wskaźniki można następnie korelować ze wskaźnikami otrzymywanymi ze zdjęć satelitarnych. To otwiera drogę do kartowania zróżnicowania przestrzennego wysokich i niskich zawartości azotanów w glebie na bardzo dużym obszarze.